Interview Allyson Pollock: ‘Zodra je privatiseert, vallen gezondheidsdiensten uit elkaar.’

13.03.2024

Allyson Pollock is een Britse gezondheidsactiviste, onderzoekster en arts.. Tijdens de meest recente editie van het solidariteitsfestival ManiFiesta in 2023 hadden we de kans om haar te interviewen. Hoe Allyson juist activiste is geworden? Dat weet ze niet meer. “Als arts in de publieke gezondheidszorg word je met zoveel ongelijkheid geconfronteerd dat je geen andere keuze hebt.”.

Viva Salud: Dag Allyson. op het einde van 2022 en tijdens de eerste paar maanden van 2023 zag het Verenigd Koninkrijk een historische golf van stakingen en protesten door gezondheidswerkers. Waarom trokken ze eigenlijk de straat op? En hebben ze gekregen wat ze wilden?

Er is geen overwinning te vieren als resultaat van deze stakingen. Gezondheidswerkers staken omdat hun salaris niet steeg samen met de inflatie en dus in realiteit verlaagd is. Daarnaast zijn de arbeidsvoorwaarden erg slecht. Er worden meer goedkopere personeelsleden aangeworven in vergelijking met oudere en ervaren zorgverleners. De werkdruk verschuift en verandert continu. Zorgwerkers krijgen misschien een salarisverhoging, maar ze zullen niet zegevieren op de lange termijn. Kijk naar onze NHS*, die geleidelijk wordt ontmanteld en geprivatiseerd. De regering maakt zich niet druk om de uitkomst van de staking en is bereid om het been stijf te houden.

Wat is de NHS*?

NHS staat voor National Health Service. Het verwijst naar de door de overheid gefinancierde medische diensten waar iedereen die in het Verenigd Koninkrijk woont gebruik van kan maken zonder de volledige kosten op zich te moeten nemen. De meeste van hun diensten worden publiek gefinancierd via belastingen.

De privatisering van de gezondheidszorg is een wereldwijd probleem. In hoeverre is de NHS in commerciële handen gekomen?

Dat is moeilijk te kwantificeren omdat de regering de gegevens over privatisering niet publiceert. We weten wel dat tientallen miljarden ponden aan contracten naar de private sector gaan om diensten te leveren die de NHS ooit aanbood. Nu wordt de helft van alle knie-, heup- en cataractoperaties uitgevoerd onder contracten van de NHS. Dit lijkt erg op het Amerikaanse systeem, waar de overheid de betaler is maar de diensten niet levert.

De overheid is nu een betalingssysteem geworden. Een steeds groter onderdeel van de NHS wordt gecontractualiseerd en geprivatiseerd. Het aandeel dat de NHS zelf aanbiedt wordt zo steeds kleiner.

Wat zijn de gevolgen van de privatisering en commercialisering van de gezondheidszorg voor gezondheidswerkers?

Zodra men begint te privatiseren, fragmenteer je verschillende gezondheidsdiensten en vallen ze uit elkaar. Men haalt ook steeds meer geld uit het systeem, voor aandeelhouders, investeerders en marktkosten Dat betekent dat er veel minder geld naar het personeel gaat. Waar eens 80 of 90% van het budget voor het personeel was, is dat nu gedaald tot 50 of 60%. Terwijl we allemaal weten dat het personeel nodig is om de zorg draaiende te houden.

“Zodra men begint te privatiseren, fragmenteer je verschillende gezondheidsdiensten en vallen ze uit elkaar. Men haalt ook steeds meer geld uit het systeem, voor aandeelhouders, investeerders en marktkosten Dat betekent dat er veel minder geld naar het personeel gaat.”
Allyson Pollock, ritse gezondheidsactiviste, onderzoekster en arts

Veel EU-landen kampen met een tekort aan gezondheidswerkers. Ze proberen nu mensen van over de hele wereld aan te werven om de gaten op te vullen. Wat is jouw mening daarover?

Het is verkeerd. Heeft België niets geleerd van wat het deed in Congo? Ooit waren het mineralen, nu mensen. De midden- en lage-inkomenslanden waaruit mensen worden aangeworven geven veel geld uit aan het opleiden van personeel, en worden dan beroofd. Bijna alle Europese landen doen hetzelfde, in plaats van in te zetten op de degelijke investeringen om onze diensten op te bouwen en onze artsen op te leiden. De private markt is niet in geïnteresseerd. Niet in het zorgen voor een opgeleide beroepsbevolking, niet in het tegemoet komen van de noden van zorgwerkers en patiënten. Een publiek gezondheidssysteem doet dat wel.

Hoe lossen we de wereldwijde crisis van het tekort aan zorgwerkers op?

Men moet lokaal beginnen. Men moet beginnen met nee te zeggen. Men moet beginnen met het opbouwen van de capaciteit van het eigen personeel en investeren in onderwijs. Men moet ook investeren in het systeem, en niet enkel financieel. Soms wordt geld ook geïnvesteerd op de verkeerde plaats en moeten investeringen herzien worden. In België, net als op vele andere plaatsen, zien we overbehandeling en overdiagnose terwijl er aan de andere kant zijn mensen die geen toegang hebben tot medicijnen of een behandeling.

“Leiders houden vol dat privatisering alles zal oplossen. Het zal een lang proces zijn, om hen en het volk ervan overtuigen dat dat niet zo is.”
Allyson Pollock, ritse gezondheidsactiviste, onderzoekster en arts

Het is soms moeilijk om optimistisch te blijven. Waar put jij hoop uit?

Uit jullie. Jouw generatie, de jonge generatie. Mijn generatie was de generatie die alles had. We hadden gratis onderwijs, we hadden gratis gezondheidszorg, we hadden het allemaal en we werden hebzuchtig en trokken alles naar ons toe. Onze hoop is jullie generatie, degene die het meest lijdt. Wij hadden niet dezelfde jobonzekerheid, huisvestingsonzekerheid, hoge inflatie. Dus waar ik hoop uit put, is jullie generatie die op straat komt en jullie zorgen uit. Leiders houden vol dat privatisering alles zal oplossen. Het zal een lang proces zijn, om hen en het volk ervan overtuigen dat dat niet zo is.